Dat iedereen weer toe is aan de zon is heel natuurlijk. Toch wordt ons verteld dat de zon gevaarlijk is en dat we er ons tegen moeten beschermen. Volgens mij is de natuur niet gevaarlijk! We zijn onderdeel van de natuur, waarin alles met elkaar samenwerkt en op elkaar is afgestemd. Zo ook de zon en wij … we hebben het leven te danken aan de zon. Laten we haar niet tot vijand maken.
Natuurlijk komt de angst ook niet uit de lucht vallen. Alleen denk ik dat we onze perceptie moeten veranderen: de zon is niet gevaarlijk, wel hoe wij er ons toe verhouden.
Ik dook eventjes in de literatuur van zonnebrand en smeersels ….
(Lang niet uitputtend en ook verwijs ik niet of nauwelijks naar de onderliggende literatuur. Dat mag je zelf doen als je behoeft … ik houd het slechts bij een blog (schrijfsel)) 😉
We mogen de zon dankbaar zijn
Wanneer we bloot worden gesteld aan zonlicht, worden kleine hoeveelheden stikstofmonoxide vanuit de huid naar het bloed getransporteerd. De bloedvaten worden hierdoor minder stijf en de bloeddruk neemt af. Dit ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Southampton en Edinburgh. Ook het risico om een hartaanval of beroerte te krijgen, neemt af.
De zon is onze belangrijkste bron van vitamine D, noodzakelijk voor gezonde botten en spieren. Onder invloed van UVB-straling uit de zon maakt de huid vitamine D aan. Wie te weinig vitamine D aanmaakt (en daar hebben we in Nederland bijna allemaal last van), kan last krijgen van krachtverlies in de spieren, breekbare botten en een tekort aan energie.
Epidemiologisch onderzoek toont onder meer aan dat regelmatige blootstelling aan de zon een verband heeft met een verlaagd risico op multiple sclerose, darm-, borst-, en prostaatkanker en non-Hodgkin-lymfoom, een lymfeklierkanker. Vitamine D is daarbij een van de mechanismen.
Er zijn in de medische literatuur diverse aanwijzingen dat een tekort aan vitamine D het risico op onder meer kanker, diabetes, cardiovasculaire ziekten en osteoporose kan verhogen en dat vitamine D uit zonlicht mogelijk diverse soorten kanker tegengaat.
Een team van onderzoekers concludeerde in 2016 dat het streng vermijden van de zon je gezondheid beslist niet ten goede komt. Vrouwen met een actieve gewoonte van blootstelling aan de zon hadden vooral een lager risico op hart- en vaatziekten en overlijden aan kanker in vergelijking met vrouwen die blootstelling aan de zon vermeden (Lindqvist P.G, zweden, 2016).
Uit onderzoeken blijkt dat zonlicht zorgt voor een diepere, ononderbroken slaap. En hoe vroeger je in de ochtend de eerste zonnestralen meepikt, hoe makkelijker je ’s avonds in slaapt valt en weer fluitend opstaat. Dit heeft te maken met de hormonen cortisol en melatonine, die zorgen voor een gezond bioritme.
Veel huidaandoeningen (psoriasis, acne, eczeem) worden rustiger door de zon. Dat komt doordat je immuunsysteem het wat kalmer aandoet dankzij zonlicht, dus je huid wordt er beter van.
Niets is zo fijn als dat warme gevoel op je huid. Dankzij UV-straling voel je je meer ontspannen. Door zonlicht maak je stofjes aan waardoor je je gelukkiger en minder gestrest voelt. En stress ligt aan de basis van heel veel (welvaarts)ziekten.
En dan is er nog een heleboel niet bekend ....
Kanker
·
De meeste huidkankers zijn ongevaarlijk, behalve melanoom.
Teveel blootstelling aan de zon en met name verbranding van de huid is de belangrijkste oorzaak van melanoom, de agressiefste vorm van huidkanker. Vooral UVB-straling beschadigt het DNA en kan zo kanker veroorzaken. Per jaar wordt er in Nederland bij 5000 mensen melanoom vastgesteld. In Belgie 2500. Eén op de vier mensen sterft hier aan. Dat is niet gering! Heel belangrijk om dit heel serieus te nemen dus.
Melanoom wordt ook wel ‘witteboordenkanker’ genoemd, aangezien die vaak voorkomt bij mensen die de hele week op kantoor zitten en dan in het weekend snel willen bruinen … en verbranden. En verbranden verhoogt het risico op melanoom. Daarbij gaan veel mensen pas naar het strand in de zomervakantie, een periode waar de zon al heel hoog staat en daardoor krachtig is.
Bruinen beschermt tegen verbranden
Onder invloed van de zon maakt de huid meer pigment aan. Dat bruine tintje levert maximaal een bescherming die overeenkomt met een zonnecrème met factor vier. Dat betekent dat het vier keer langer duurt voor je verbrandt. Daarnaast verdikt de zon de opperhuid en scheidt ontstekingsremmende stoffen af. Door de combinatie van die effecten kan de beschermingsfactor oplopen tot tien.
(On)regelmatige en (te lange) blootstelling aan de zon
In de loop van de evolutie hebben we een huidskleur ontwikkeld die optimaal is. Maar in vergelijking met onze voorouders komen wij heel weinig in de zon. En als we het dan toch doen, doen we het meteen heel uitbundig (lees onverstandig), of ergens op een strand in Zuid-Europa. Dan moet je je goed beschermen.
Het is wijs om in winter en voorjaar zo vroeg mogelijk te genieten van de zon op je huid. Zo kan je huid wennen en al een beschermlaag opbouwen. Als je je huid voor de eerste keer pas in mei/juni blootstelt aan de zon dan ben je heel snel verbrand. Terwijl als je dat al veel eerder in het jaar doet, je de extra gezondheidsvoordelen hebt én het gevaar van de zon sterk verkleind.
Is zonnebrandcrème verstandig?
Ongeveer 75% van de zonnebrandcrèmes bevat ingrediënten die schadelijk kunnen zijn voor mens en/of milieu. Het is aangetoond dat oxybenzone, octinoxate, octisalate, octocrylene, homosalate en avobenzone via de huid door het lichaam kan worden opgenomen en weken later nog in het bloed aantoonbaar zijn.
Sommige ingrediënten, zoals homoslate, avobenzone en oxybenzone, kunnen de hormoonbalans verstoren.
Sommige filters, zoals oxybenzone, homosalate en ectocrylene, worden vaak in onveilige hoge dosering verwerkt.
De chemische zonnefilters zijn wereldwijd in het water en daarmee ook in de vissen aangetroffen. Wist je dat in de meeste chemische zonnebrandcrémes een stof zit dat koraalriffen aantast. Zo bond hebben we het al gemaakt met onze 'wel-vaart'. Wetenschappers (en niet wetenschappers – ik ook) maken zich zorgen om de effecten hiervan.
Kan je de duur van blootstelling aan de zon niet verkorten, is er geen mogelijkheid om je huid te bedekken of uit de zon te gaan, dan is het verstandig om zonnebrandcrème te gebruiken. Verbranden moet je écht voorkomen!!
Maar gebruik dan wel alsjeblieft goede, natuurlijke zonnebrandcrème. Er is namelijk veel troep op de markt. Gebruik een zonnebrandcrème op basis van natuurlijke mineralen, zoals zinkoxide. Deze zonnebrandcrèmes zijn vaak te verkrijgen bij biologische winkels en reformwinkels.
Het nadeel van zinkoxide (als UV-filter) is dat er een witte film over je huid blijft liggen. Dat vinden we niet zo mooi. De fabrikanten hebben daar wat op gevonden met nanotechnolgie. Door de hele kleine deeltjes is het beter smeerbaar en ook minder zichtbaar. Maar ... de nanodeeltjes blijken wel ons huid binnen te dringen …. Grrrrr.
Mijn conclusie
Volgens mij mogen we zoveel mogelijk (verstandig) genieten van de zon.
Dat probeer ik al vroeg in het voorjaar te doen. Wat is het superfijn om in het vroege voorjaar, op een onbewaakt moment, in de luwte, mijn t-shirt uit te trekken zodat de eerste zonnestralen mijn huid kunnen 'masseren'. Behalve dat het heel fijn is, bereid ik mijn huid voor op de zomer. In het vroege voorjaar kan je huid bijna niet verbranden, maar wel pigment opbouwen.
Ik ben mij ook bewust van wanneer ik mijn huid blootstel aan de zon. In de vroege ochtend en aan het einde van de middag is de zonnekracht minder krachtig dan rond het middaguur (vooral in de zomer van belang). Overigens laten meerdere studies zien dat ons lichaam juist rond het middaguur het beste in staat is om vitamine D aan te maken. Dit tijdstip is volgens deze onderzoeken tevens het veiligst omdat de verhouding tussen UVA en UVB dan het gunstigst is. Nou ja, houd het rond het middaguur dan ieder geval kort. Luister naar je huid ;-)
Op deze manier gebruik ik bijna geen zonnebrandcréme en benut ik de gezondheidsvoordelen van de zon optimaal. Moet ik toch midden op de dag, midden in de zomer, voor langere tijd in de volle zon zijn (bijvoorbeeld tijdens een zeekajaktocht), dan bedek ik mijn huid met kleding en/of gebruik ik weleens zonnecrème. Milieu- en mensvriendelijke crème uiteraard.
Love the sun :-)